Sau 2 bài viết “bí thuật lùa gà” và “bí thuật seeding” về chủ đề marketing, nhiều người nhắn tin đến tôi và tâm sự những câu chuyện bi hài trong cuộc sống của họ. Cho dù tôi xem vấn nạn lừa đảo là điều tất yếu hiện hữu trong xã hội rồi nhưng mà có những câu chuyện nó phi logic đến khó tin. Thế quái nào vẫn xảy ra được!
Cho nên, với những trải nghiệm đẫm máu và đầy mồ hôi của mình, tôi sẽ tiếp tục seri “Bí Thuật” để chia sẻ kiến thức nền tảng trong các lĩnh vực, khía cạnh đời sống, trong đó tập trung chính vào kinh doanh, marketing và kiếm tiền Online. Ít nhất, bạn có kiến thức và trải nghiệm của tôi để né tránh những sai lầm và va vấp không cần thiết trong cái hành trình học hỏi và phát triển bản thân.
Re-up nội dung, cái thuật ngữ ngày càng phổ biến trong giới Marketing và MMO (make money online). Khi nhắc đến cái chuyện Re-up, nhiều người lại nhảy dựng lên và có vẻ khing thường. Thực tế có nhiều luồng ý kiến chia sẻ về vấn đề này.
Nhưng vẫn phong cách Duke Phung, tôi chia sẻ trải nghiệm và quan điểm cá nhân, ai nghe được thì nghe, ai phát triển được thì phát triển. Tôi không có ý tranh luận với bất kỳ ai hay điều hướng dư luận để làm gì cả. Mong rằng những kiến thức và trải nghiệm của tôi sẽ giúp ích cho những bạn mới khi đối diện với những thuật ngữ, vấn đề được nêu. Mà cụ thể ở đây là chuyện Re-up.
1, REUP LÀ GÌ?
Có lẽ thuật ngữ Re-up nó lan tỏa mạnh nhất từ hồi Việt Nam nở rộ lên phong trào kiếm tiền trên Youtube trong những ngày đầu tiên. Tôi cũng chẳng biết nó ra đời chính xác từ đâu và khi nào nhưng mà tôi biết đến nó từ hồi 2015.
Theo như tôi hiểu, Re-up (re-upload) theo nghĩa đen vốn có là việc “đăng tải lại” các nội dung đã có sẵn trên Internet. Trên youtube, đó là việc tải và đăng lại các clips, videos từ kênh của người khác nhằm mục đích cụ thể nào đấy, mà phổ biến nhất là để kiếm tiền Online từ việc gắn quảng cáo.
2, TẠI SAO NGƯỜI TA LẠI ĐI RE-UP NỘI DUNG?
Chà, nói thẳng ra là vì lười sản xuất nội dung chứ gì nữa. Re-up là biểu hiện của việc ngồi mát mà ăn bát vàng. Tức là những công đoạn sản xuất nội dung tốn kém chất xám nhất đều được bỏ qua để người làm Re-up youtube tập trung hơn vào việc SEO top, kéo nhiều views cho kênh của mình.
Tôi hay nói re-up youtube quen mồm chứ thật ra re-up nội dung nó xuất hiện ở mọi nơi. Từ câu nói, đến ý tưởng hình ảnh, đến bài viết,… miễn sao nơi đâu có nội dung hay, nơi đó có sự Re-up.
3, CÂU CHUYỆN CỦA TÔI
Tôi bước vào thế giới MMO hay cụ thể là Re-up youtube cũng khá là sớm, từ những ngày trong năm 2015 (21 tuổi). Nói là sớm nhưng thực ra cũng chẳng tận dụng được bao nhiêu vì tôi tiếp cận đến Máy tính, điện thoại và Internet khá là muộn từ những ngày 2012. Trước đó, tôi mảy may chẳng biết quái gì về những thứ này.
Trong khi tụi bạn thời cấp 1, cấp 2 ra vào quán net thường xuyên, nhắn tin chat chit cùng bọn Crush thì tôi vẫn cặm cụi phấn đấu làm con ngoan trò giỏi trên những tập sách, trang vở. Quê tôi tuy nghèo nhưng cũng không quá lạc hậu về công nghệ. Riêng bản thân tôi thì lại lạc hậu bome.
Hồi đó tôi học ngoại ngữ, chuyên ngành tiếng Anh nên cũng chẳng cần thiết cái laptop cho lắm. Nhưng trong quá trình sinh hoạt các CLB kỹ năng mềm, các lớp dạy làm giàu (
) tôi gặp được một vài người anh, những người cài cho tôi về cái khái niệm kiếm tiền Online đầu tiên.
Sau quá trình đi phục vụ cà phê, bưng vác dạo còng lưng và các buổi phiên dịch dạo thì tôi cũng tích cóp và sắm được cái laptop 6 triệu bạc. Mừng lắm! Công sức nỗ lực của mình ở đây cả, cưng như cưng trứng.
Thế là tôi bắt đầu mày mò máy tính và MMO. Công nhận những ngày đầu bỡ ngỡ có quá nhiều thứ để học. Loạng quạng một hồi tôi chọn con đường Re-up Youtube. Hồi đấy, việc Re-up Youtube kiếm tiền bên Mẽo nó hot sần sật. Vào cộng đồng cứ vài ba hôm lại có bác khoe kết quả. Nào là 5.000$, 10.000$, thậm chí 50.000$, 100.000$ mỗi tháng hoặc cao hơn. Cái diz cụ không thể chần chừ được nữa rồi. Cơ hội làm giàu ở đây rồi!
Thế là tôi tập tành làm theo, lúc ấy có duyên quen được thằng bạn giờ thành bạn chí cốt luôn. Vậy là 2 đứa cùng nhau mày mò làm, cùng nhau giúp đỡ, chẳng ai hơn ai nhưng cứ chia sẻ kiến thức và niềm vui trong cái hành trình ấy.
Ban đầu mọi thứ cũng khá là khó khăn. Tuy chúng tôi làm theo như các hướng dẫn nhưng làm đến đâu là gặp vấn đề đến đó. Vì không có người nào đi trước hướng dẫn nên cứ mò mò mà tiến tới. Từ chủ đề hoạt hình, đến thú cưng, đến tin tức, làm đẹp, … từ tháng này đến tháng nọ.
Và trời cũng không phụ lòng người. Sau hơn một năm trời cày cuốc mỗi ngày 12-15h trên máy, đít của tôi đã sưng tấy như cái tụi khỉ đít đỏ thì kết quả cũng mỉm cười với tôi. Kênh Re-up của tôi lớn dần lên với lượng subcribe ~500 mỗi ngày. Khi ấy (cuối 2016), kênh chỉ có hơn 5000 subs thôi nhưng lượng view cũng khá ổn, thu nhập cũng ~1000$ mỗi tháng và không ngừng tăng theo lượng views và subs. Đến khi chạm 10.000subs thì….
Bụng tôi nó cứ sôi sùng sục. Chả mấy chốc mà tôi sẽ trở nên giàu có. Cho dù cơ thể đang hứng chịu những cơn đau từ dạ dày do ăn uống thất thường hay mắt mũi thâm quần do nhiều đêm thức trắng nào có đáng là bao! Nhiều khi tôi kiểm tra thứ hạng và tốc độ tăng trưởng của kênh, tôi cảm thấy tự hào và kiêu hãnh tột độ khi liên tục đứng top và vượt ngay cả các chủ nội dung gốc!
Ấy thế mà, cuối 2016 đầu 2017, cái vấn đề bản quyền thực sự phong sát đại đa số những anh em làm Re-up như tôi. Cho dù là lách liết tus trick này nọ, thì các kênh youtube re-up vẫn đi về cát bụi, không loại trừ kênh của tôi.
“Nụ cười đã tắt, đằng sau nước mắt,…”
Vậy là công sức gây dựng, tâm huyết đổ ra gần 2 năm trời, đi về cát bụi. Với nhiều anh em khác thì đó là chuyện thường. Còn với tôi, một người mong muốn xây dựng một cái bền vững cho bản thân, nơi tôi có thể cống hiến nhiệt huyết và tâm trí, thì sự kiện đó dội cho tôi 1 gáo nước lạnh.
Chán nản, tôi gom tiền kinh doanh quán café với khát vọng xây dựng một mô hình riêng cho bản thân …. Và bi kịch diễn ra trong các tập sau.. 
4, RE-UP CÓ THỰC SỰ XẤU?
Bây giờ, khi tôi đã có kiến thức tổng quan và trải nghiệm phong phú hơn, tôi nhận thấy rằng việc ăn cắp chất xám của người ta lộ liễu như vậy cũng thất đức thật. Bởi vì đa phần, những người sản suất nội dung khi đó không có nhiều thời gian để quảng bá hay làm các công việc như SEO, kéo views, cắn đề xuất,…
Trong khi tụi Re-up như bọn tôi, lại có thời gian và rành những khoản đó. Và tất nhiên, lợi nhuận đến cùng lượt views và subs của các kênh phân phối tốt nội dung đó. Chả khác nào người ta vất vả sửa soạn nấu nướng để rồi những bầy “khỉ đầu chó” lươn lẹo như tụi tôi đến cướp miếng ăn của họ. Cay vô cùng ~~~
Nghĩ thì nghĩ là vậy thôi nhưng tôi cũng không lên án. Bởi vì tôi biết chắc nếu mà tôi lên tiếng thì cũng có vài ông cầm xấp tiền tát thẳng vào mặt tôi và nói: Chú mày đã kiếm được 100.000$/ tháng như anh chưa mà dám gáy?
Nói đùa vậy nhưng mỗi người mỗi quan điểm sống, tôi cũng không muốn động chạm. Và tôi, làm rồi – lớn rồi – hiểu rồi mới nghiệm ra. Chứ nếu đặt mục tiêu là kiếm tiền đơn thuần thì tôi cũng sẽ tiếp tục Re-up thôi cho tiết kiệm thời gian.
Làm Re-up kiểu này ăn tiền cũng được, và mang tính ăn cướp!
Để có được câu trả lời chính xác như câu hỏi này thì tôi sẽ phân tích kỹ hơn ở nội dung tiếp đến.
5, RE-UP MŨ ĐEN, RE-UP MŨ XÁM & RE-UP MŨ TRẮNG
Với những ai làm SEO thì cái khái niệm mũ đen mũ trắng không còn là lạ. Ở đây, tôi cũng muốn dùng Re-up mũ đen, Re-up mũ xám và Re-up mũ trắng để diển tả lại 3 thế lực trong việc Re-up.
Ở các phần trên, tôi dùng từ Re-up với ý nghĩa Re-up mũ đen phổ biến để cho các bạn dễ hình dung. Nhưng nếu tìm hiểu sâu hơn thì bạn có thể dễ dàng nhận ra các loại Re-up khác trong đời sống. Cụ thể là:
Re-up mũ đen:
Lấy nội dung của người khác nhằm mục đích trục lợi cho bản thân mình. Thường với loại này, Re-upers (những người làm Re-up) Re-up lại toàn bộ nội dung, hoặc đâu đó chỉnh sửa một vài thông số để lách bản gốc.
Ví dụ với các video, ta có thể chỉnh khung, chèn ghép nhạc, tỷ lệ khung hình, cắt ghép…; Với hình ảnh, ta thay đổi 1 vài chi tiết; với âm nhạc, ta thay đổi nốt, bóp giọng; với bài viết, ta sửa đổi một vài chi tiết,…
Nhưng tổng thể chung, loại hình Re-up này đều giữ cái hồn của bản gốc và nhằm mục đích trục lợi cho cá nhân và làm ảnh hưởng khá nhiều đến lợi ích của người sáng tạo nội dung.
Re-up mũ xám:
Cũng là một dạng Re-up lấy nguyên mẫu từ người sáng tạo nội dung, tuy nhiên điều này mang đến lợi ích cho các bên sản xuất nội dung lẫn Re-upers. Giống như việc hồi trước có một cái Trend khá nổi, đó là trend “reaction”. Tức là bày tỏ phản ứng, cảm xúc của mình đối với các nội dung số đang Hot.
Điều này phần nào hỗ trợ người sáng tạo nội dung tiếp cận và quảng bá sản phẩm số của họ đến nhiều người xem hơn. Ví dụ như các bài viết của tôi cũng vậy, các bạn có thể copy lại nội dung, gạch chéo tác giả Duke Phung. Vậy là tên tôi được quảng bá, mà các bạn cũng dùng các tư liệu này để tạo ra sản phẩm mới có giá trị đến cộng đồng.
Re-up mũ trắng:
Dạng Re-up trong sạch và khôn khéo nhất! Hả, Re-up mà sao trong sạch được cơ chứ? Thực tế là cái này tôi hiểu tôi nói vậy thôi chứ chẳng có tài liệu nào đề cập cả. Đại loại là dạng Re-up này sẽ không gây tổn hại đến lợi ích của người tạo ra phiên bản gốc. Mà đôi khi, Việc Reup đó cũng chẳng ai phát hiện ra. Ảo lắm phải không, chúng ta hãy tìm hiểu về dạng Re-up mũ trắng này trong nội dung tiếp theo nhé!
6, NGHỆ THUẬT RE-UP – ỨNG DỤNG VÀ PHÁT TRIỂN
Tôi thích gọi việc Re-up mũ trắng bằng cái từ trang trọng hơn, nghệ thuật Re-up. Bảo nó là nghệ thuật bởi vì nó rất tinh tế và khéo léo, đòi hỏi phần nào chất xám của các Re-upers. Re-up nhưng trông thật sáng tạo. Sáng tạo nhưng bản chất lại Re-up. Vậy phải làm thế nào? Có một vài cách mà tôi nghiệm ra như sau:
Lấy từ nơi có đến nơi chưa có:
Cách này thì tôi nghĩ đơn giản nhất. Bạn đơn giản chỉ cần lấy tài liệu, nội dung từ nước ngoài, rồi dịch lại thành tiếng quốc nội, done. Tôi để ý rằng có nhiều khóa học tại Việt Nam đang dùng cách này.
Nhiều tài liệu từ nước ngoài miễn phí khi vào Việt Nam sẽ có phí. Tôi không phản đối trái lại ủng hộ hình thức này vì tôi biết xã hội cần những kiến thức này. Và nếu không có đội ngũ chia sẻ kiến thức Việt hóa thì chưa chắc các bạn có thể tiếp cận được kho kiến thức hữu ích trên thế giới. Với bản thân tôi thì tôi có sẵn tiếng Anh rồi nên chuyện tiếp cận cũng dễ dàng hơn.
Phong cách cá nhân hóa:
Tôi nghĩ loại này nó dễ dàng nhưng cũng mang lại hiệu quả thương hiệu nhất. Phong cách hóa cá nhân đơn giản là việc bê nguyên nội dung gốc và thể hiện theo phong cách của mình, và người khác sẽ nhớ đến mình hơn là người đã sản xuất ra nội dung gốc trước đó.
Ví dụ như tôi nghe nhạc, tôi có thích một con bé người hoa chuyên hát lại các bản hits quốc tế hiện hành. Tôi biết các bản gốc đó, nhưng tôi lại thích nghe nhìn con bé này thể hiện hơn vì ngoại hình nó xinh, giọng hát trong veo cùng tâm hồn tròn trịa, căng đét! Hay là đôi khi nghe các bản nhạc chậm chậm buồn quá, tôi tìm đến các bản EDM, Nightcore cho xung máu. Cũng là nhạc đó nhưng phong cách nó khác.
Tôi thấy khá nhiều bạn cũng áp dụng tốt cái cách này, đặc biệt trong việc chia sẻ kiến thức hay phát triển bản thân, đạo lý,…. Cứ đi kiếm các nội dung hay ho, chất lượng từ những người nổi tiếng, rồi thể hiện lại theo chất giọng cá nhân của mình. Vậy là xong!
Tổng hợp các giá trị:
Tôi thấy cái này cũng được nhiều người áp dụng khá hiệu quả, ngay chính bản thân tôi cũng vậy. Không cần phải là một chuyên gia, nhưng khi tôi tổng hợp những kiến thức từ các chuyên gia khác thì vô tình mọi người sẽ thấy hình ảnh của tôi gắn liền với các các giá trị đó.
Cụ thể là các bài viết về chuyên môn Marketing tại Splanet do tôi biên soạn. Ban đầu tôi cũng không có những kiến thức ấy đâu, nhưng sau quá trình tìm tòi, khám phá, tôi có một bản tổng hợp khá đầy đủ. Trước hết để củng cố kiến thức cho tôi, sau đó là lan tỏa kiến thức đến những người khác. Tóm lại, mọi người sẽ biết đến tôi vì bài tổng hợp đó do tôi biên soạn nên.
Hay các clips, videos hài ngắn ngắn ngày nay cũng vậy. Có những kênh chuyên tổng hợp các video hài hước rồi gộp chung để kéo dài dung lượng, thỏa mãn người xem,…
Nên ở đâu có sự tổng hợp, ở đó có sự Re-up.
Đạo nhái – chế:
Với cách này thì tôi nghĩ nó cần chất xám và sự sáng tạo cũng khá là cao. Loại hình này thì cũng chẳng còn xa lạ với giới trẻ ngày nay nữa. Các video hài hài mang đến tiếng cười cho xã hội, xuất sắc. Nhưng đâu đó có những thành phần chế xàm xí không chịu được.
Học hỏi và sáng tạo:
Đây là level cao nhất mà tôi nghĩ mọi người đều mang trong mình, có đều không nhận ra mà thôi. Đây là hình thức Re-up đòi hỏi sự phân tích và tổng hợp nhạy bén.
Với bản thân tôi thì tôi cóp nhặt kiến thức ở nguồn này nguồn kia, sau đó phân tích tổng hợp để biến kiến thức ấy thành của mình. Giống như việc tôi làm các Website cũng vậy, tôi sử dụng mẫu từ nhà sản xuất nhưng không hẳn 100%. Mà tôi sẽ cải tiến, sửa chữa để biến nó trở thành phiên bản của riêng tôi.
Đây là hình thức Re-up, sao chép đòi hỏi một quá trình khá dài cùng tư duy phát triển bản thân. Cũng giống như tôi thường hay nói với những đứa em của mình, kiến thức kinh nghiệm là của cá nhân họ, hãy biết biến chúng thành kiến thức, kỹ năng, kinh nghiệm hợp với bản thân mình.
Mỗi bài content tôi viết, không hẳn đến từ suy nghĩ cá nhân tôi. Mà là từ quá trình học hỏi, đúc kết kiến thức trước đó thông qua những trang sách, bài viết, video chia sẻ kiến thức từ người này người kia.
Còn cách thức nào nữa không nhỉ, tôi cũng không biết. Hứng lên là viết vậy chứ cũng chẳng có nghiên cứu hay tham vấn gì. Có gì các bạn giúp tôi bổ sung nhé!
Lời cuối tôi chỉ muốn đề cập đến một vài lưu ý nhỏ trong việc Re-up nội dung. Bản thân tôi thì cũng tọc vạch trải qua các hình thức này rồi, tiền thì cũng kiếm được rồi, sập thì cũng sập rồi. Đến khi bản thân đủ “tỉnh” để nhận ra các giá trị khác trong đời sống thì tôi hi vọng các bạn chọn con đường Re-up mũ xám, mũ trắng để tạo ra các giá trị về lâu về dài cho xã hội.
Ít nhất thì vẫn cảm thấy công việc của mình có sự thú vị và ý nghĩa hơn là việc vùi đầu kiếm tiền bất chấp tai tiếng và lợi ích của người khác.
Nhưng nói gì thì nói, đam mê kiếm tiền vẫn cứ là chân ái cho dân MMO, chúng ta sẽ có bài luận về “Vấn đề đạo đức trong MMO” trong phần sau.
‼️Theo dõi Dân Đen Khởi Nghiệp tại‼️
?Fanpage: https://www.facebook.com/dandenkn
?Cộng đồng: https://www.facebook.com/groups/dandenkhoinghiep
?Youtube: https://www.youtube.com/channel/UC-lkpP1CX1i8mXQZLsxzGxQ